WIP: Smoetie Xmas card - kerstkaart Smoetie

English version below

Voor de Smoetie-kerstkaart van 2015 kreeg ik vrij spel van uitgeverij Acabo, hieronder vind je de verschillende fasen uit het project.
(Smoetie is een boekenreeks die ik illustreerde, op tekst van Magda Praet, en die zich richt tot beginnende lezers en leesproblematieken zoals dyslexie).

Eerste concept op een post-it

Eerste uitgewerkte voorstel, digitaal omdat het dan wat sneller gaat...

  

Over het vorige concept was ik niet zo tevreden wegens teveel lege witrumte. 
Dat moest anders, bijvoorbeeld met een meer huiselijk decor.

  

Het concept word verder uitgewerkt.  Om het perspectief te laten kloppen, bevestig ik mijn schets op een lange plank (+/- 120 cm, zodat ik de perspectieflijnen perfect kan construeren.

  

Het perspectief klopt, ik voeg er nog een grondrooster aan toe zodat ik ook de figuren correct in de ruimte kan plaatsen.

  

De schets is klaar...

  

De schets wordt overtrokken op kalkpapier, zodat ik een nette versie verkrijg.  Die heb ik nodig om in te scannen en zachtjes af te printen op aquarelpapier.  Moest mijn aquarel later mislukken, kan ik op die manier via een nieuwe afgeprinte schets opnieuw beginnen.

  

De afgeprinte schets wordt in inkt gezet; de afgedrukte potloodlijnen kan ik achteraf nog uitgommen aangezien die niet bijzonder goed hechten op het aquarelpapier. (het printen gebeurde met een laserprinter; bij een inktjet kan de afgeprinte schets nog uitlopen tijdens het aquarellen)

  

Eerste fase van de inkleuring: aanbrengen van een globale gele sfeerkleur; maskeren van kerstballen en sneeuwvlokken (zodat ik niet rond die vormen hoef te werken); aanbrengen van blauw in het venster; lichtjes in de kerstboom en een basiskleur voor de kerstboom zelf).

  

Diepte brengen in de kerstboom met donker groen; verder uitwerken van het decor.

  

Heel gevaarlijk: plaats nooit je koffie naast je potje met water (het is al gebeurd dat ik mijn penselen in de verkeerde pot stak...)

  

Zo ziet het er tegen het einde uit, wanneer ook het parket een kleur heeft gekregen (om meer te contrasteren met de muur), en de katten hun vachtkleur hebben gekregen.  Ondertussen is ook de afdektape, waarmee ik mijn blad op een stuk hout had bevestigd; losgekomen...

Klaar!

Om op de klassieke vraag te antwoorden: "Hoe lang werk je hier nu aan?".
Moest ik alles in één ruk hebben gemaakt, van eerste conceptschets tot afgewerkte aquarel, kom ik op zo'n kleine 5,5 uur werk.
Maar omdat ik tussendoor nog lesgeef ook, de computer van mijn ouders moest repareren, kinderen met het huiswerk help  en nog wat dingen, is dat werk uiteindelijk over 2 avonden en 2 namiddagen gespreid...

Deze tijdsduur valt niet te extrapoleren naar een ander aquarelletje, uiteindelijk hangt de tijd die men besteed aan een tekening af van hoeveel er op staat, hoe complex het perspectief is, of er één kleur overheerst, of verschillende kleuren, hoe complex een afgebeeld object is, enz...

Dutch version above

For the Smoetie-christmas card 2015  I got "carte blanche" from Acabo publishers.
Below you can follow the WIP (Work-In-Progress) of this little project...
(Smoetie is a series of books that I illustrated. Text by Magda Praet.  It aims at beginning readers and reading problems like dyslexia)

First concept on a little Post-it (5x5 cm)

First proposition, made digitally because for concepts that works much
faster and I could add already a basic color scheme.

  

I wasn't really satisfied with the first concept because there was too much empty white space.
By shifting to a cosy indoor scene, I got that problem solved...

  

Further work on the concept.  To make sure the perspective is right, I attach my sheet of paper to a large piece of hardboard (+/- 120 cm). That way, I can construct my perspective with the help of a long ruler (80cm) .

  

The perspective was okay.  I added a grid to the floor so that I could place the cats correctly into the given space.

  

The sketch is finished.

  

The sketch is traced on chalk paper, in order to get a neat verion.  That version is scanned and then, with very little opacity, printed on watercolor paper.  If my watercolouring would fail, I can print the sketch again and start all over again.

  

The printed sketch is inked; the printed pencil lines can be erased with an eraser afterwards, because apparently laserprinter-ink doesn't attach really good to my 250 grams watercolor paper. (printing was with a laserprinter, because inktjet-ink can still interact with water during the colouring...) 

First colouring fase: adding a global yellow atmosphere; masking christmas balls and snowflakes (allowing me not to work around those forms) ; adding a blue-to-white gradient to the window; adding lights in the christmastree, adding a basic color for the christmastree. ).

  

Adding depth to the christmas tree with dark green; adding colours to the rest of the scene.

  

Very dangerous: never place your cup of coffee (or tea) next to your cup of water.   (it already happened that I put my pencils in the wrong cup...)

  

This is how it looks  in the end, when the wooden floor got an extra touch of ocher to give a little more contrast with the yellow walls. The cats got their fur coloured.  And the masking tape is getting loose...

Finished!  Ready to be sent to the printer.
(click for bigger version)

The classic question here is: "How long did it take you to work on this?"
Well, if I would have worked in one long session, from first concept sketch to finished watercolour, I would have worked some 5,5 hours.
But of course, it's better to take some breaks sometimes, because then you can spot your mistakes much better.
And because I am a fulltime teacher, I  had to repare my parent's computer, I had to help the kids with their homework, and some other stuff, the total work was spread over 2 evenings and 2 afternoons...


These 5,5 hours should not be extrapolated to another watercolour drawing, because work always depens on the number of people/animals that are depicted, the complexity of the perspective, the number of different colours in the picture, ... etc.

Drawing techniques I learn my 8 year old daughter (genealogy #1)

Dutch version: see below
At what age can you learn (your) children how to draw?
For Josefien it all started when she was only a few months old.  I put her bouncing chair on my desk and she watched me drawing.
From the moment on that she could hold a pencil, she started drawing lines and curves on the pieces of paper that we gave her. 

When she went to nursery (before her 3 years), she already drew circles.  For us that was normal, but the nursery mom said it was the first child she saw doing that...

When she was 2 years and 9 months, she took the effort to finish a sketch that I was working on.  I wasn't angry at all. I had been sketching already for the whole day and arrived at the point where I was doubting my own qualities. Actually I was rather surprised that she wanted to continue my sketch.
I suppose the long green line represents the woman's hair.  She took some red (at that age the obvious colour to use)  to put an accent on the right nipple.
This is the stuff that you put on Facebook as a proud father :-).

First collaboration between father and daughter.

From that moment on it was very clear that, to say it with a Flemish proverb, "the apple doesn't fall far away from the tree" (it's running in the family)  :-).

When she went to school, at the age of 3, I always drew something on the paperwrap of her cookies in the morning.
One day, when I wasn't watching for 5 minutes, she took the black pencil and also drew something on my cookie's plasticwrap...

At the age of 3 years 3 months.  For the connaisseurs: it's a "frangipane".

Of course I ate the cookie, but I kept the plastic wrap :-).

From time to time, it happened that Josefien added some stuff to my drawings.  Fortunately, she always took draft-versions to put her drawings on it, like here with "Tattoo-girl".

Nowadays, Josefien is 8 years old.  She draws a lot of time, even in front of the television. She has more time to draw than I have, so our house is full of paper sheets with princesses, animals and other creatures (more or less definable) on it.

Bird, drawn by heart.  We used it as a our new years card for 2015...

I noticed that sometimes she's frustrated, because she wants to draw something that does not work out...  Personally I think these are important moments.  If children get too frustrated at this point, they might abandon drawing (and start doing other things, like binge-watching Cartoon Network or even worse playing games on tablets ;-) )...

So on these moments the teacher in me awakes at home and I try to explain her how to solve the drawing problem.

Now I come to the point of this blog post: which tricks work with an 8 year old (and which don't)?

• Drawing folds, e.g. on a dress.
  There are different types of folds, but I learnt her the easiest trick (very handy when drawing princesses).
  
   
  
  

  

  step 1: random curves

  
  

  

  step 2: vertical lines

  
  
  
  
  
  
  1. Draw some random curves
  2. Draw vertical lines that start at the beginning and the end of each curve
  3. Tadaa!
     
     Josefien immediately got away with this trick...
• Drawing a face in several positions (profile, frontal, ...)
  Trick:
  1. Put a cross on a face to place the eyes, nose and mouth correctly.
  2. Move the vertical line to the left to reposition the nose, eyes, etc...
  
  This trick is difficult, Josefien hasn't got this trick completely but I see that she applies some of these rules sometimes. 
  The problem with this trick is that superposition (e.g. nose over one cheek) and foreshortening  (e.g. of the mouth, eye) come in.

• Drawing old people and young people...
  just by lowering (for young people) or heighering (for old people) the position of the eyeline...
• Drawing lips
  This was an easy one.  But I showed her the trick for frontal and profile view only: use the letter "M" for the frontal upperlip, and a "U" for the lowerlip.  Lips in profile view have a ">"-shape.
  Lips in 3/4 view are more difficult to draw...
• Using reference images: putting some Google Images of wild boars in front of Josefien was enough to get her draw this one below.  So I guess working with reference pictures works at this age for some children.

So, now that we looked at what works with an 8 year old (interested in drawing), what doesn't work yet?

Perspective seems to be too difficult.  Aapparently it's too boring and too meticulous for this age.  I only learnt it at the age of 11 in school.  At that time I knew that  lines converge or diverge when you draw an object in space, but I never heard of vanishing points etc, until that first perspective lessons in school.


I'm very curious to see how Josefien will grow in her drawings.  Our youngest daughter Alice (4 years old) doesn't seem to have that interest in drawing; she's still in her abstract curly period and doesn't draw that much. Playmobil-toys and Lego seem to be far more intersting to her ;-).

Next time in genealogy: where are the artists in my family tree?

English version: see above
Vanaf welke leeftijd kan je je (eigen) kinderen leren tekenen?  Voor Josefien begon het allemaal toen ze slechts een paar maand oud was.  Ik zette haar "relax"-stoeltje op mijn bureau en zij keek naar mij terwijl ik tekende. Vanaf het moment dat ze een potlood kon vasthouden, begon ze lijnen en bogen te tekenen op de stukjes papier die we haar gaven.


Bij de opvangmoeder bleek ze al cirkels te kunnen tekenen.  Voor ons was dat normaal, maar de opvangmoeder zei dat Josefien het eerste kind was die ze zo'n dingen zag tekenen.  

Toen ze 2 jaar en 9 maand oud was, werkte ze ooit een van mijn tekeningen af.  (zonder mijn toestemming :-) ).  Ik was niet boos op haar, want ik had al de ganse dag zitten schetsen en was op het punt gekomen waarop ik niet meer tevreden was over mijn werk en  mijn eigen capaciteiten in twijfel aan het trekken was. Ik was eerder verbaasd dat Josefien de tekening wilde afwerken.

I veronderstel dat de lange groene lijn het haar van de vrouw voorstelt.  Josefien nam ook wat rood om de tepel te accentueren (voor haar een vanzelfsprekende kleur).
Dat zijn dan dingen die je als trotse vader op Facebook zet zeker?

Eerste samenwerking tussen vader en dochter.

Vanaf dat moment was het vrij duidelijk dat de appel niet ver van de boom zou vallen...

Een andere keer, toen ze al naar school ging, tekende ik altijd een figuurtje op het plastiekje rond haar koekjes. Toen ik ooit eens vijf minuten niet op haar lette, bleek ze zelf ook de alcoholstift genomen te hebben en ook mijn koekje versierd te hebben. 

Frangipane, verpakking door Josefien.

Het koekje heb ik opgegeten, het plastiekje heb ik bewaard.

Het gebeurde ondertussen al geregeld dat Josefien zaken toevoegde aan mijn tekeningen.  Gelukkig altijd op kladtekeningen, zoals hier bij "Tattoo-girl".

Nu is Josefien 8. Ze tekent heel veel, zelfs wanneer ze voor de tv zit.  Ze heeft meer tijd dan ik heb daarvoor, dus ligt het huis momenteel vol met papieren vol princessen, dieren en andere (ondefinieerbare) wezens.  

Vogel, uit het hoofd getekend.  Gebruikt voor ons nieuwjaarskaartje voor 2015.

Ik merk dat Josefine soms gefrustreerd raakt wanneer het niet lukt om een bepaald iets op papier te zetten. Persoonlijk denk ik dat dit vrij belangrijke momenten zijn: als kinderen gefrustreerd blijven, stoppen ze misschien met tekenen (en beginnen ze andere dingen te doen, zoals "binge-watching" naar Cartoon Network of nog erger spelletjes op tablets spelen ;-) ).

Op deze momenten komt de leerkracht in mij weer naar boven en probeer ik haar tekenproblemen op te lossen.

Daarmee kom ik (eindelijk) tot de essentie van deze blog: welke tekentruukjes kan je een 8-jarige leren?

• Vouwen tekenen, bijvoorbeeld op een jurk.
  De gemakkelijkste truuk, handig wanneer je veel princessen tekent:
  
  
  
  

  

  random curves

  

  vertikale lijnen trekken

  1. Teken random curves.
  2. Trek vanuit die curves lijnen naar boven.
  3. Tadaa!
     
     Josefien had deze truuk onmiddellijk beet.
     
• Een gezicht tekenen vanuit verschillende hoeken (profiel, frontaal, ...)
  Truuk:
  1.Teken een kruis op een gezicht om de ogen, neus en mond correct te plaatsen (de klassieke proporties indachtig).
  2. Verplaats eventueel de vertikale lijn om ogen en neus opnieuw te plaatsen.
  
  Deze truuk had Josefien nog niet volledig beet, soms past ze echter wel de kruis-truuk toe en klopt het min of meer.

• Jonge en oude mensen tekenen
  Truuk: gewoon de ooglijn laten zakken (voor jongeren mensen) of laten stijgen (voor oudere mensen)
  
• Lippen tekenen
  Dit bleek een makkie.  Ik toonde Josefien dat je de letter "M" moet gebruiken als basisfiguur voor de bovenlip, en een uitgerekte "U" voor de onderlip.  In profiel hebben lippen dan weer een ">"-vorm.
  Lippen in 3/4e zicht zijn dan weer wat moeilijker om te tekenen. 
  
• Referentiebeelden gebruiken: wat everzwijnen opduikelen in Google Images was voor Josefien genoeg om deze tekening te maken.  Werken op basis van referentiemateriaal werkt dus alleszins al voor sommige kinderen op die leeftijd; natekenen blijkbaar ook. 

We hebben nu gekeken welke truukjes al werken voor een 8-jarige, maar zijn er ook truukjes die ni twerken?
Perspectief blijkt toch te moeilijk te zijn.  Het is te saai en te precies om leuk te blijven.  Zelf leerde ik dit als 11-jarige op school (bij meester Walter :-) ).  Ik wist toen wel al dat lijnen convergeren of divergeren in perspectief, maar van vluchtpunten had ik tot die eerste perspectiefles nog nooit gehoord.

Ik ben benieuwd om te zien hoe Josefien zal evolueren in haar tekeningen.  Onze jongste dochter Alice (4 jaar oud) lijkt minder geïnteresseerd te zijn in tekenen, ze zit nog in haar abstracte krullenperiode. Playmobil en Lego blijven veel interessanter te zijn voor haar...


Volgende keer: waar zitten de artisten in de stamboom?

Drawing classes: analog and digital illustration - cursus: analoge en digitale illustratie

Nederlandstalige versie van dit bericht: zie verder naar beneden
Since the beginning of this schoolyear, I teach "Analoge and digital illustration" (60 hours; 3 hours per lesson). 
The first three lessens were about perspective, before starting with anatomy in the fourth lesson, of which you can see some pictures below.
We didn't go digital yet because the tablets haven't arrived, and because I wanted to give some fundamental drawing principles first...

 

Isometric perspective for constructing ribcage and pelvis.  Knowledge of perspective is important to understand how you can place a person in a certain space. Structural rhytm of the legs (S- or B-shape) is indicated in red.

 

The thursday evening students. There is also a class on wednesday morning.

 

The computer in the right corner of the picture shows some pictures from Luc Besson's "The fifth element" (during break we discussed the influence of french authors Moebius and Mezières on Star Wars and other SF-movies).

 

Understanding how a dragon wing works is understanding that a wing is the same as a hand with skin between the fingers.

The classes are on wednesday morning or thursday evening in PCVO Scheldeland (the former PCVO Waas en Durme) in Lokeren (Belgium).

English version: see above
Sinds het begin van dit schooljaar geef ik "Analoge en digitale illustratie" als vak (60 u, 3 u/les). 
De eerste drie lessen behandelden perspectief, om daarna in de vierde les met anatomie te beginnen, waarvan je hieronder enkele foto's kan zien.
We werken voorlopig nog niet digitaal omdat de bestelde tekentablette nog niet gearriveerd zijn, en omdat ik toch eerst wat fundamentele tekenprincipes wou meegeven aan de cursisten vooraleer aan de computer te gaan zitten.

 

Hier gebruiken we isometrisch perspectief om de ribbenkast en het bekken aan te duiden.  Kennis van perspectief is belangrijk om een persoon in een bepaalde dimensionele ruimte te kunnen plaatsen. In het rood heb ik het structurele ritme van de benen (S- of B-vorm) aangeduid.

 

De donderdagavond-cursisten.  Er is ook een groep op woensdagmorgen. (althans voor het eerste trimester van 2015-2016).

 

De computer in beeld toont foto's uit "The fifth element" van Luc Besson, omdat we het tijdens de pauze hadden over de invloed van Franse auteurs als  Moebius en Mezières op Star Wars en andere SF-films.

 

Om te begrijpen hoe je een drakenvleugel tekent, moet je snappen dat een vleugel eigenlijk een hand met heel lange vingers is, en opgespannen huid ertussen...

De lessen gaan door op woensdagochtend of donderdagavond in het PCVO Scheldeland (het vroegere PCVO Waas en Durme) in Lokeren (België). De school ligt op 5 minuutjes wandelafstand van het treinstation.  Lokeren ligt op de lijn Gent-Antwerpen en is dus vanuit beide steden makkelijk bereikbaar.